ODPOWIEDZ NA KOMENTARZ DR. ROMUALDA ZDROJOWEGO DOTYCZĄCY PRACY PRZYDATNOŚĆ OZNACZANIA SUROWICZEGO STĘŻENIA WOLNEJ I CAŁKOWITEJ FORMY SWOISTEGO ANTYGENU STERCZOWEGO (PSA) W ZAKRESIE STĘŻEŃ PSA OD 4,0 DO 10 NG/ML W DIAGNOSTYCE RÓŻNICOWEJ ŁAGODNEGO ROZROSTU I RAKA GRUCZOŁU KROKOWEGO ZAMIESZCZONEJ W UROLOGII POLSKIEJ 1998, 51, 76-78
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1998/51/3.

Autorzy pracy Przydatność oznaczania surowiczego stężenia wolnej i cał-
kowitej formy swoistego antygenu sterczowego (PSA) w zakresie stężeń PSA
od 4,0 do 10 ng/ml w diagnostyce różnicowej łagodnego rozrostu i raka gru-
czołu krokowego serdecznie dziękują Panu doktorowi n. med. Romualdo-
wi Zdrojowemu za wnikliwy komentarz do naszej pracy.
Mamy nadzieję, że zamieszczona poniżej odpowiedź wyjaśni niedomó-
wienia i nieprawidłowości, które mogłyby się nasunąć wnikliwemu czytel-
nikowi naszej pracy. Jako uzupełnienie metody pracy podajemy dodatko-
we dane, które zapewne wyjaśnią nasuwające się wątpliwości co do
prawidłowego postępowania diagnostyczno-leczniczego w stosunku do
naszych chorych:
1.Wszyscy chorzy przyjmowani byli do szpitala z powodu zatrzy-
mania moczu. Zarówno podczas badania per rectum, jak też oceny gru-
czolaka dokonywanej na podstawie przezodbytniczego badania ultraso-
nograficznego (TRUŚ) nie stwierdzono u nikogo zmian, które nasuwały-
by podejrzenie raka tego narządu.
2.Próbki surowicy krwi potrzebne do oznaczania stężeń PSA i FPSA
pobierano przed zabiegiem, a następnie mrożono i magazynowano przez
około 2-4 tygodnie, aż uzyskano wystarczającą ich ilość, aby odczynniki
laboratoryjne z danej serii wykorzystać całkowicie. Kwalifikując zatem
chorych do przezcewkowej elektroresekcji, wykonywanej z powodu za-
trzymania moczu, nie znaliśmy jeszcze wyników badań laboratoryjnych.
3. U wszystkich pacjentów, u których podczas badania -per rectum
lub TRUS istniało podejrzenie raka stercza, wykonano biopsję tego na-
rządu. Ponieważ jednak nie była to biopsja sekstantowa, a tylko taka
zapewnia pobranie najbardziej wartościowego materiału tkankowego
do badań mikroskopowych, osoby te wykluczono z naszych badań.