SPRAWOZDANIE Z UDZIAŁU W SEMINARIACH UROLOGICZNYCH - SALZBURG, 1995 r.
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1996/49/1.

W dniach od 15 do 20 października 1995 r. uczestniczyłem w seminariach urologicznych w ramach Salzburg Cornell Seminars. Cała impreza została przy- gotowana niezwykle starannie zarówno pod względem organizacyjnym jak i me- rytorycznym. Zajęcia trwały od godziny 8 do 16 z przerwana obiad. Dodatkowo każdy z uczestników znalazł czas na zwiedzanie miasta. Seminaria odbywały się w malowniczo położonym osiemnastowiecznym pała- cu Schloss Leopoldskron i sąsiadującym z nim hotelu Meierhof. Do uczestnictwa w nich zaproszono trzydziestu urologów z krajów Europy Środkowo-Wscho- dniej. Polskę reprezentowało siedem osób – trzy z Warszawy i po jednej z Wro- cławia, Bydgoszczy, Gdańska i Szczecina.

Zajęcia prowadzili wykładowcy z Cornell University Medical Center z Nowe- go Jorku oraz urolodzy austriaccy z Salzburga. Kierownikiem naukowym był prof. E.D.Vaughn. Seminaria zorganizowano bardzo profesjonalnie, a każdy te- mat kończyła dyskusja z udziałem wszystkich uczestników spotkania. Organiza- torzy nie przewidzieli zajęć praktycznych w szpitalu. Mogliśmy obejrzeć jedynie dwa filmy pokazujące technikę operacyjną radykalnej prostatektomii i wytwarza- nie pęcherza jelitowego sposobem Hautmanna.

Tematem obrad pierwszego dnia był rak pęcherza moczowego i Ponadpęche- rzowe odprowadzenia moczu oraz rola endoskopii w leczeniu raka przejściowo- komórkowego górnych dróg moczowych. Sesja popołudniowa poświęcona była wykorzystaniu technik endourologicznych w leczeniu powikłań po operacjach ponadpęcherzowego odprowadzenia moczu oraz nowotworom jądra. Prof. Vaughn i dr Steckel przedstawili epidemiologię, historię naturalną oraz klasyfikację patologiczną nowotworów pęcherza moczowego. Omawiając meto- dy diagnostyczne wiele miejsca poświęcili badaniom laboratoryjnym – cytometrii przepływowej, badaniom cytologicznym osadu moczu, technikom wykorzystują- cym przeciwciała monoklonalne oraz badaniom genetycznym, szczególnie roli genu P 53. Bardzo mocno podkreślano, iż prawidłowa klasyfikacja nowotworu i wybór optymalnej metody leczenia są możliwe tylko po przeprowadzeniu prze- zcewkowej elektroresekcji i histopatologicznej ocenie stopnia miejscowego zaa- wansowania raka oraz stopnia jego złośliwości. Omawiając metody leczenia cho- rych na naciekające nowotwory pęcherza stwierdzono, że metodą z wyboru jest radykalna cystoprostatektomia. Inne sposoby postępowania, jak częściowa re- sekcja czy radioterapia, mogą być zastosowane w ściśle określonych przypad- kach. Kończąc rozważania na temat nowotworów pęcherza moczowego, dr Steckel przedstawił schematycznie rodzaje operacji służących ponadpęcherzowemu od- prowadzeniu moczu, poczynając od ureterosigmoideostomii, poprzez wstawki jelitowe i szczelne zbiorniki (pouch), a kończąc na zastępczych pęcherzach jeli- towych zespolonych z cewką.

Interesujący okazał się wykład dra E.Sosy dotyczący endoskopowych metod leczenia powikłań po operacjach ponadpęcherzowego odprowadzenia moczu. Szczegółowo przedstawiono techniki zabiegów stosowanych w leczeniu zwężeń moczowodów w miejscu ich wszczepienia do jelita. Drugi dzień seminariów poświęcony był rakowi stercza i nerki. Bardzo dokła- dnie omówiono rolę PSA w diagnostyce raka gruczołu krokowego, zwracając szczególną uwagę na dynamikę wzrostu stężenia tego antygenu w surowicy oraz różne jego wartości w zależności od objętości stercza i wieku chorego. Dr A.Perlmutter przedstawił drobiazgowo technikę biopsji gruczołu krokowego wykonywanej pod kontrolą USG. Jego zdaniem znacznie większą szansę na uzy- skanie dodatniego wyniku u chorego na raka stercza daje pobranie sześciu lub ośmiu wycinków z miejsc typowych niż nakłuwanie tzw. ?miejsc podejrzanych” w sterczu, tzn. takich, których echogeniczność jest obniżona (rzadziej podwyż- szona) w stosunku do otaczającej, prawidłowej tkanki. W dyskusji okrągłego sto- łu dotyczącej leczenia chorych na raka stercza podkreślano zgodnie, że do lecze- nia radykalnego powinno się kwalifikować wyłącznie chorych z nowotworem ograniczonym do gruczołu krokowego i niskim stężeniem PSA, co czyni praw- dopodobnym, iż nie doszło do uogólnienia choroby.

Omawiając chirurgiczne sposoby leczenia nowotworów nerki prof. Vaughn zwrócił uwagę na coraz częściej wykonywane w wielu ośrodkach urologicznych częściowe resekcje. Jego zdaniem są to operacje spełniające wymaganiajałowo- ści onkologicznej i powinny być wykonywane, jeśli tylko pozwalają na to wiel- kość i lokalizacja nowotworu. Zdaniem biorących udział w seminariach urolo- gów amerykańskich, z czterech zasad radykalnego leczenia raka nerki sformuło- wanych przez Robsona do dziś przetrwała tylko jedna – usunięcie narządu wraz z tłuszczem okołonerkowym. Znacznie mniejsze znaczenie ma wycięcie węzłów chłonnych i nadnercza oraz podwiązywanie w pierwszym etapie operacji szypuły naczyniowej nerki.

Ostatnim punktem obrad był tego dnia referat dra Aulitzkiego z Salzburga, dotyczący leczenia uogólnionego procesu nowotworowego w przebiegu raka nerki. Przedstawiono własne doświadczenia w leczeniu chorych małymi dawkami in- terferonu gamma. Zdaniem autora wyniki takiej terapii są porównywalne z wyni- kami uzyskanymi po podaniu interleukiny-2, jednak toksyczność leczenia jest wyraźnie mniejsza.

Interesującymi tematami trzeciego dnia seminariów okazały się omawiane przez A.Perlmutteranowe techniki stosowane w leczeniu gruczolaka stercza oraz wy- kład poświęcony badaniom urodynamicznym. Zaprezentowano wskazania i prze- ciwwskazania do zabiegów z użyciem lasera, termoterapii i waporyzacji. Mimo że, jak się wydaje, żadna z wymienionych metod nie dorównuje skutecznością przezcewkowej elektroresekcji gruczolaka, to doświadczenia urologów z Sal- zburga z TUNA są obiecujące. Omawiając rolę badań urodynamicznych w roz- poznawaniu rodzaju zaburzeń mikcji, podkreślono, iż nie zachodzi potrzeba ru- tynowego wykonywania tych badań u chorych na łagodny rozrost stercza, a zu- pełnie wystarczającajest sama uroflowmetria. Ostatnim tematem poruszanym podczas seminariów była męska niepłodność.

Własne doświadczenia w diagnostyce i leczeniu tej grupy schorzeń przedstawił prof. J.Frick z Salzburga.

W ciągu pięciu dni przedstawiono aktualne poglądy dotyczące onkologii uro- logicznej, endourologii, leczenia kamicy nerkowej i gruczolaka stercza, urodyna- miki oraz męskiej niepłodności. Tak szerokie potraktowanie zagadnień siłą rze- czy spowodowało, iż dyskusje prowadzone były na dość ogólnym poziomie. Nie sposób oczywiście w ciągu pięciu dni omówić drobiazgowo wszystkich proble- mów współczesnej urologii. Podsumowując należy stwierdzić, iż seminaria uro- logiczne w Salzburgu stanowiły doskonale przygotowane i poprowadzone repe- tytorium z nowoczesnej urologii. Jeśli takie zadanie postawili przed sobą organi- zatorzy spotkania, to zostało ono zrealizowane znakomicie.