ADENOMEKTOMIA SPOSOBEM MILLINA, ZAGADNIENIE PRZEDOPERACYJNEGO CEWNIKOWANIA CHORYCH
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1985/38/1.

Dobry wynik każdej adenomektomii zależy w dużej mierze od uni­kania przedoperacyjnego cewnikowania chorych. Cewnikowanie, przepro­wadzone nawet z zachowaniem ostrych zasad aseptyki cewnikiem jed­norazowego użytku, może zawsze spowodować zakażanie, wpływając zde­cydowanie źle na przebieg pooperacyjny i przedłuża czasokres leczenia chorego.

Jeszcze większym zagrożeniem dla operowanego jest pozostawienie cewnika na Stałe. Zwróciło to moją uwagę, ponieważ przyjmowano do Kliniki niewspółmiernie wielu chorych z cewnikiem pozostawionym na stałe. Fakt ten nie wynikał na ogół z braku zgody chorego na operację, gdyż większość chorych przetrzymywali leczący lekarze, niestety rów­nież i urolodzy.

MATERIAŁ I METODY

Od 1 lutego 1978 do 31 maja 1984 raku operowano w Klinice 332 chorych z powodu gruczolaka stercza. U 41 wykonano przezcewkową elektroresekcję gruczolaka (TUR), u 257 adenomektomię sposobem Milli-na, a u 34 adenomektomię innymi metodami. Metodę operacji dobierano zawsze uwzględniając wiek i stan ogólny chorego oraz cechy gruczolaka.

Analizowana grupa składa się więc z chorych przyjętych z cewni­kiem na stałe (168 chorych ? 50,60%) i chorych przed przyjęciem do Kliniki stale cewnikowanych (46 chorych ? 13,85°/o operowanych). Ana­lizie poddano więc grupę N = 214 chorych (64,45% wszystkich operowa­nych). Dla oceny zakażenia posłużono się wynikiem badania histopato-logicznego gruczolaka, a nie wynikiem badania moczu, jak to dotąd po­wszechnie czyniono.

Przyjęto z cewnikiem na stałe 168 chorych (50,60%). W grupie TUR (N = 41) cewnik na stałe miało 27 chorych (68,85%), w grupie Millin (N = 257) 123 (47,85%) i w grupie inne adenomektomie (N = 34) 18 cho­rych (52,94%). Okres utrzymywania cewnika na stałe przedstawiono w tabeli I.

Przyjęto również do operacji 46 chorych, których stale cewnikowano. Od pół raku cewnikowano 23 chorych, ad roku 4, od 2 lat 1, od 3 lat 11 i old 4 lat 6. Z cewnikiem na stałe i cewnikowanych przyjęto więc łącz­nie do operacji 214 chorych, co stanowi aż 64,45% ogółu qperowanych.

U wszystkich chorych wykonano badanie histopatologiczne wycinków ze stercza, uzyskanych podczas adenomektomii i TUR. Badania wykonał Zakład Patomorfologii Instytutu Patologii AM w Krakowie (Kierownik Zakładu i Instytutu: prof. dr hab. med. Anna Urban).

Niezależnie od rozpoznania jednej z form .gruczolaka stercza u 176 spośród 214 operowanych rozpoznano przewlekłe zapalenie stercza. Sta­nowiło to aż 82,24%: operowanych. Odsetek rozpoznań przewlekłego za­palenia stercza u pozostałych 118 operowanych chorych, których przed operacją nie cewnikowano i którzy nie mieli cewnika na stałe wyniósł 35,54%. Dodatkowo rozpoznano ropne zapalenie stercza u 48 chorych ope­rowanych (22,42%). Dotyczyło to tylko chorych analizowanej grupy, gdyż nie było ani razu tego rozpoznania wśród chorych nie cewnikowanych przed operacją.

Ocenialiśmy drugi parametr dla tych obu grup chorych, a mianowi­cie średni okres pooperacyjnego pobytu chorych w Klinice. Dla grupy przyjętych z cewnikiem na stałe i cewnikowanych wyniósł on 16,4 dni, a dla grupy nie cewnikowanych 11,3 dni.

OMÓWIENIE

Tych kilka cyfr uzasadniają przyjętą przez zdecydowaną większość urologów zasadę, że cewnikowanie chorych na gruczolak stercza należy ograniczyć tylko do tych, u których wystąpiło zatrzymanie moczu lub istnieje znacznego stopnia zaleganie moczu w pęcherzu (1, 3, 4, 7, 8). Innych chorych należy możliwie wcześnie kierować do operacji, nie po­kładając wiary w skuteczność leczenia zachowawczego (2, 5, 6, 9).

Przedstawiona sytuacja jest zła. Nie można winić nawet tych cho­rych, którzy nie wyrazili zgody na operację. Gdyby lekarz przedstawił im możliwości, a raczej niemożliwości leczenia zachowawczego, wielu z nich zgodziłoby się od razu na operację. Nie można też bezkrytycznie obciążać odraczaniem operacji oddziałów urologicznych z powodu braku miejsc. Okres oczekiwania na miejsce wynosi od kilku do kilkunastu dni i u chorego skierowanego do operacji w pierwszym lub drugim sta­dium gruczolaka stercza napewno nie doprowadzi do sytuacji, wymaga­jącej cewnikowania. Powodem jest załatwianie w wielu ośrodkach, szczególnie tam, gdzie brak jest urologia, chorych na gruczolak stercza przez internistów lub chirurgów, niestety czasami też przez urologów, którzy albo wierzą w korzystne działanie leków, albo nie wiedzą jak z takim chorym postępować. Są to przeważnie lekarze, którzy od lat nie mają kontaktu z lecznictwem zamkniętym i nie widzą skutków swego błęd­nego postępowania.

Analizując ten martwiał chorych należy również podać, że w grupie cewnikowanych zdecydowanie częściej występują powikłania poopera­cyjne wczesne ? zapalenia najądrzy, ropienie rany, przedłużające się krwawienie, nie mówiąc już o dużych trudnościach przy wyłuszczeniu gruczolaka i szyciu torebki stercza. Chorzy ci również przez dłuższy czas po operacji zgłaszają się ze skargami na całodobowy częstomocz, dysu­rię, czasami stany podgorączkowe i utrzymujący się ropomocz (3).

WNIOSKI

1. Chorego na gruczolak stercza należy możliwie wcześnie kierować do operacji.

2. Należy unikać u tych chorych cewnikowania i pozostawiania cew­nika na stałe, gdyż zdecydowanie pogarsza to warunki operacji i wy­niki adenomektomii.

3. Chorych na gruczolak starcza powinien zawsze prowadzić uro­log względnie chirurg posiadający dobrą znajomość urologii.

1. 1. Bauer H. W.: Die Prostatahypertrophie. Zueksehwerd Verlag, Munichen, 1982. ? 2. Blandy J.: Tiwusurethral Resection. Pitman, Medical, London, 1978. ? 3. Bruskewiiz R. C, lversen P., Madsen P. O.: Value of postvoid residual urine de­termination in evaluation of prostatism. Urology, 1982, 20, 602. ? 4. Helpap B., Senge Th., Vahlensieck W.: Die Prostata. I. Prostatahyperpiaaie. Burkhard, Helpap, Frankfiurt/Main, 1983. ? 5. Human F., Melchior H.: Harninkjonitinenz nach Prosta-ta-Operatianen. Urologe A, 1982, 21, 162. ? 6. Mauermayer W.: Transurethrale Ope-rationen. Springer, Berlin, Haeidelberg, New York, 1981. ? 7. Mitchell J. P.: En­doscopic opera,tive urology. Wright, Bristol, London, Boston, 1981. ? 8. Volter D., Keller A. J.: Die Prostata, Paracelsus-Ver:lag, Stuttgart, 1980. ? 9. Diinserhofen U.: Prostaglandingehalt im Prostataadenom nach Behandlung mit einem Sterol. Fort-schr. Med., 1980, 98, 69.