SAMOISTNE PĘKNIĘCIE PĘCHERZA MOCZOWEGO
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1988/41/4.

autorzy

Eugeniusz Malczyk, Krzysztof Rogowski: Z Kliniki Urologii Akademii Medycznej w Białymstoku Kierownik Kliniki: doc. dr hab. med. J. Darewicz

streszczenie

Przedstawiono 47 letniego chorego, przyjętego do Kliniki z powodu krwiomoczu. Cystografia oraz cystoskopia wykazały pęknięcie przedniej ściany pęcherza moczowego, które zostało potwierdzone operacyjnie. Brak bezpośredniej przyczyny nakazuje traktować naszą obserwację jako samoistne pęknięcie pęcherza moczowego.

Pęknięcie pęcherza moczowego dzieli się na urazowe oraz samoistne (8). Ściana pęcherza, w pęknięciach pourazowych, może być uszkodzona przy urazach brzucha, złamaniach kości miednicy, a także podczas operacji i zabiegów endoskopowych (6, 10). Gdy nie można ustalić przyczyny pęknięcie nazywamy samoistnym.

Samoistne pęknięcie pęcherza moczowego następuje najczęściej do światła jamy otrzewnej i manifestuje się objawami brzusznymi (1, 3, 9, 10).

OPIS PRZYPADKU

Chory R. S., lat 47, nr historii choroby 609/87, z zawodu młynarz, został przyjęty do Kliniki Urologii z powodu krwiomoczu, bólów podbrzusza, podwyższonej ciepłoty ciała oraz postępującego osłabienia. Choroba rozpoczęła się przed 6 miesiącami pobolewaniami w podbrzuszu. Wystąpienie tych dolegliwości chory wiąże z wykonywaniem w tamtym okresie szczególnie ciężkiej pracy fizycznej, niejednokrotnie przy przepełnionym pęcherzu moczowym, W dalszym przebiegu choroby pojawiał się okresowo krwiomocz oraz podwyższenie ciepłoty ciała do 39,5°C.

Badaniem przedmiotowym stwierdzono w podbrzuszu twór kulisty, sięgający od spojenia łonowego do pępka, gładki, tkliwy, nieruchomy. Poza tym brzuch miękki, niebolesny, perystaltyka prawidłowa.

Badanie USG ujawniło twór guzowaty, dobrze odgraniczony, umiejscowiony przed pęcherzem moczowym, o zróżnicowanej echogenności, przypominający obraz

starego krwiaka.

Cystouretroskopia wykazała niewielki stan zapalny tylnej cewki moczowej oraz otwór w ścianie przedniej pęcherza moczowego wielkości monety dwudziestogro-szowej, umiejscowiony tuż nad szyją pęcherza.

Na urogramach stosunki anatomiczne i czynnościowe w zakresie nerek i moczowodów były prawidłowe, natomiast pęcherz moczowy stwarzał wrażenie uciśnię-tego od przodu oraz z boków. Przy wypełnieniu pęcherza podczas cystografii stwierdzono przedostawanie się środka cieniującego poza pęcherz moczowy (ryc. 1).

Chorego operowano 27. 11. 87. W ścianie przedniej pęcherza stwierdzono otwór oraz stary, otorbiony zaciek moczowy w przestrzeni przedpęcherzowej, wypełniony martwicza tkanką łączną. Tkanki te wycięto, ewakuowano zaciek, zeszyto otwór w ścianie pęcherza oraz zdrenowano przestrzeń przedpęcherzową.

Przebieg pooperacyjny niepowikłany. Chorego w stanie dobrym wypisano do domu.

OMÓWIENIE

Samoistne pęknięcie pęcherza powstaje najczęściej w jego znacznym przepełnieniu, powodującym rozciągnięcie ściany.

Przyczyny tego stanu mogą być mechaniczne, na przykład w gruczolaku stercza (9), tamponady pęcherza moczowego w krwawiącym guzie nowotworowym (7), niedrożności lub zwężeniu cewki moczowej (cyt. wg 8).

Inną grupę przyczyn, wywołujących przepełnienie pęcherza moczowego, stanowią choroby neurologiczne (8, 10).

Istnieje szereg stanów chorobowych zlokalizowanych w pęcherzu moczowym, które usposabiają do pęknięcia jego ścian. Są to ostre i przewlekłe stany zapalne (2), gruźlica (4) i uchyłki pęcherza moczowego (2, 9).

Powstanie uszkodzenie ściany pęcherza u naszego chorego, można wiązać ze znacznym wysiłkiem fizycznym przy przepełnionym pęcherzu moczowym.

piśmiennictwo