PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

ZŁAMANIE PRĄCIA Z USZKODZENIEM CEWKI MOCZOWEJ W TRAKCIE STOSUNKU PŁCIOWEGO
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1988/41/2.

autorzy

Krzysztof Rogowski, Janusz Darewicz, Eugeniusz Malczyk
Z Kliniki Urologii Akademii Medycznej w Białymstoku Kierownik Kliniki: doc. dr hab. med. J. Darewicz

streszczenie

Przedstawiono chorego ze złamaniem prącia z jednoczesnym uszko­dzeniem cewki moczowej, którego doznał w trakcie stosunku płciowego. Pomimo upływu 20 godzin chorego operowano z pomyślnym wynikiem. Na tej podstawie można sądzić, że leczenie chirurgiczne należy stosować jako postępowanie z wyboru.
Złamanie prącia stanowi 1,0?1,5% wszystkich urazów tego narządu (2, 3). Wyjątkowo rzadko występuje rozerwanie otoczki białawej i be­leczek obu ciał jamistych łącznie z uszkodzeniem cewki moczowej (1, 2, 4). Z tego powodu pragniemy przedstawić własną obserwację.

OPIS PRZYPADKU

Chory S. M., lat 27 (nr historii choroby 2705/76/87) został przyjęty do Kliniki z powodu znacznego obrzęku, zasinienia skóry i zniekształcenia prącia. Jak po­dawał, przed ponad 20 godzinami, w czasie stosunku płciowego, usłyszał trzask i poczuł ból prącia. Zauważył też krwisty wyciek z cewki moczowej. Zgłosił się natychmiast do najbliższego oddziału chirurgicznego, gdzie wprowadzono mu przez cewkę do pęcherza cewnik Foleya i po kilkunastu godzinach skierowano do Kli­niki Urologii.

W chwili przyjęcia badaniem przedmiotowym stwierdzono: prącie znacznie po­większone przez rozległy krwiak przechodzący na mosznę, skrzywione u podstawy na lewą stronę. Przez cewnik pozostawiony w pęcherzu moczowym wypływał optycz­nie czysty mocz. Wykonano kawernozografię, która uwidoczniła wydobywanie się środka cieniującego poza osłonki białawe obu ciał jamistych u podstawy prącia (ryc. 1).

Operację przeprowadzono w znieczuleniu zewnątrzoponowym. Cięciem płatowym na grzbiecie prącia odsłonięto ciała jamiste. Po usunięciu krwiaka stwierdzono po­przeczne rozerwanie osłonek białawych obu ciał jamistych na długości około 2 cm z całkowitym przerwaniem ciągłości cewki moczowej w sąsiedztwie uszkodzenia osłonek. Osłonki szczelnie zeszyto. Otwarto pęcherz pozostawiając cystostomię i wprowadzono przez pęcherz i cewkę moczową rurkę (U). Cewkę zaopatrzono szwem półkolistym. Okolicę uszkodzenia drenowano. Przebieg pooperacyjny bez powikłań. Po upływie 2 tygodni pojawiły się wzwody rokujące powrót prawidłowych funkcji płciowych.

OMÓWIENIE

Złamanie prącia występuje najczęściej podczas stosunku płciowego (faux pas de coit), rzadziej przy masturbacji, uderzeniu podczas wzwo­du, przewracaniu się na łóżku podczas erotycznego snu (1, 2). Sam uraz polega na rozerwaniu osłonki białawej i beleczek ciał jamistych. Uszko-dzeniu może ulec jedno lub oba ciała jamiste, rzadziej torebka ciała gąb­czastego, wyjątkowo cewka moczowa (2, 4, 5). Czynnikiem usposabiają­cym jest zcieńczenie osłonki przy wzwodzie z 2 do 0,25 mm, jak też zbliz­nowacenia osłonki jamistej (4).

Złamanie prącia objawia się charakterystycznym trzaskiem osłonki, gwałtownym bólem, będącym niekiedy przyczyną omdlenia i natychmia­stowym ustąpieniem wzwodu. Szybko narastający krwiak wywołuje ob­rzęk prącia, często przechodzi na mosznę i krocze, rzadziej w okolicę pachwin. Prącie ulega skrzywieniu (2, 4, 5). W przypadku uszkodzenia cewki moczowej pojawia się w jej ujściu krew i może dojść do zatrzy­mania moczu (1). U naszego chorego rozpoznanie urazu cewki ustalono dopiero w trakcie operacji ponieważ wprowadzony uprzednio cewnik i wypływający czysty mocz zamaskowały jej uszkodzenie.

Przedstawiony przez nas sposób leczenia operacyjnego może budzić zastrzeżenia ze względu na czas jaki upłynął od momentu urazu. Na podstawie własnego doświadczenia stoimy jednak na stanowisku, że le­czenie zachowawcze daje efekty złe, prowadząc z reguły do skrzywienia prącia i impotencji. Jak ilustruje to nasze spostrzeżenie nawet opóźnione leczenie chirurgiczne daje dobre efekty i powinno się je stosować w urazach prącia jako postępowanie z wyboru.

piśmiennictwo

  1. 1. Czaplicki M., Borkowski A.: Fractura penis. Urol. Pol., 1978, 31, 1, 119. ? 2. Darewicz J., Podsiadły P., Pachman A.: Dwa przypadki złamania prącia. Pol. Przeg. Chir., 1977, 49, l0a, 1071. ? 3. Gross M., Arnold T. L., Waterhouse K.: Frac­tura of the penis. Rationale of surgical management. J. Urol., 1971, 106, 708. ?
  2. 1.Kazoń M., Kossakowski J. S.: Fractura penis. Urol. Pol., 1978, 31, 3, 233. ?
  3. 2.Niemirowicz J., Strzalkowski M., Wróbel J.: Złamanie prącia. Urol. Pol., 1982,
  4. 35, 1?2, 63.