POSZERZONE NACZYNIA ŻYLNE TYLNEJ CEWKI PRZYCZYNĄ HEMOSPERMII
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1988/41/1.

autorzy

Zygmunt Olszówka, Krzysztof Rogowski: Z Kliniki Urologii Akademia Medycznej w Białymstoku Kierownik Kliniki: doc. dr hab. med. J. Darewicz

streszczenie

Przedstawiono chorego z rzadką przyczyną hemospermii, spowodowaną anomaliami tylnymi cewki sterczowej. Omówiono prawdopodobny mechanizm uszkodzenia tych naczyń oraz wykorzystano elektrokoagulacją jako prosty sposób leczenia.

Hemospermia, czyli obecność krwi w nasieniu, jest dość częstym objawem urologicznym (1, 3, 4, 5). Zauważają ją sami chorzy, jako czerwone lub czerwonobrunatne zabarwienie nasienia, choć należałoby objąć tą nazwą także stwierdzane niekiedy erytrocyty w nasieniu badanym z innych przyczyn. Pojawia się sporadycznie, niekiedy okresowo.

Wyróżnia się hemospermię rzekomą i prawdziwą, a podział ten uwarunkowany jest umiejscowieniem źródła krwawienia. Przyczyną hemospermii rzekomej są zmiany znajdujące się w obrębie dolnych dróg moczowych. Źródłem krwawienia są zwykle zapalenia cewki tylnej, rzadziej zmiany o charakterze nowotworowym (1, 3, 5). Hemospermia prawdziwa jest wywołana zmianami chorobowymi w przewodach wprowadzających nasienie, pęcherzykach nasiennych lub sterczu (1, 3, 5).

Przedstawiamy chorego, u którego przyczyną hemospermii były poszerzone żyły cewki sterczowej.

OPIS PRZYPADKU

Chory G. W., lat 26 (nr historii choroby 16536/648/84) przyjęty został do Kliniki z powodu utrzymującej się od dwóch tygodni nasilonej hemospermii w każdorazowym ejakulacie. Przedmiotowo nie ujawniono zmian patologicznych. W badaniu wydzieliny gruczołu krokowego i pęcherzyków nasiennych nie stwierdzono obecności erytrocytów, co wykluczyło te narządy jako przyczynę schorzenia. Natomiast ejakulat wykazywał różowo-czerwone zabarwienie z mikroskopowo potwierdzoną obecnością licznych erytrocytów. Wykonano wziernikowanie cewki i pęcherza moczowego stwierdzając w cewce sterczowej od szyi pęcherza do wzgórka nasiennego liczne, poszerzone naczynia żylne. Po dwutygodniowej terapii przeciwzapalnej oraz instylacjach docewkowych 0,l% azotanu srebra nie uzyskano ustąpienia objawów. Zdecydowano się na elektrokoagulację przezcewkową poszerzonych żył. W trakcie dwuletniej obserwacji ambulatoryjnej pacjent nie zgłaszał nawrotu.

OMÓWIENIE

Trzewne dopływy żyły biodrowej wewnętrznej w swych obwodowych rozgałęzieniach wytwarzają obfite sploty. Otaczają one poszczególne narządy, od których przyjmują swe nazwy: odbytniczy, pęcherzowy, sterczowy. Zespalają się ze sobą na dnie miednicy umożliwiając odpływ żylny w różnych kierunkach. Czynnościowe znaczenie polega na ich zdolności powiększania się i zmniejszania, dzięki czemu między narządami miednicy powstają podatne twory naczyniowe, które w ciasnej i nierozciągli-wej przestrzeni przyjmują i amortyzują wzajemny ucisk (2).

Krew żylna z cewki sterczowej odpływa do splotu sterczowego i częściowo do pęcherzowego. Zaburzenie odpływu poprzez stercz powoduje, że krew z tej części cewki, a być może i z części stercza, odpływa przez niewielkie, w prawidłowych warunkach, żyły cewki w kierunku szyi pęcherza, powodując ich znaczne poszerzenie tak, że stają się widoczne cystoskopowo Prawdopodobnie u naszego chorego mechanizm wytrysku, a więc skurcz zwieracza wewnętrznego lub/i obrzmienie wzgórka nasiennego, powodował pękanie naczyń żylnych i objawową hemospermię. Przyczyny zaburzeń odpływu żylnego nie znaleźliśmy. Cattolica przedstawiając swoich trzech chorych, nie znalazł również przyczyny takich zmian naczyniowych (3). Zaproponował on elektrokoagulację przezcewkową jako prosty choć paliatywny sposób leczenia, który zastosowaliśmy i my z dobrym skutkiem.

piśmiennictwo