LECZENIE OPERACYJNE PRZETOK PĘCHERZOWO-MACICZNYCH
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1987/40/2.

autorzy

Stanisława Spoz, Stanisław Krasoń, Jan Sprogis: Z Kliniki Urologii Instytutu Chirurgii PAM w Szczecinie
Kierownik Kliniki: dr med. S. Krasoń Dyrektor Instytutu: doc. dr hab. n. med. M. Borowski

streszczenie

Przeprowadzono oceną operacyjnego leczenia przetok pęcherzowo-macicznych u 12 chorych. V 9 chorych z przetoką pęcherzowo-maciczną przeprowadzono operacją śródpęcherzowo. V jednej chorej zastosowano dostęp przezotrzewnowy, dwie przetoki pęcherzowo-szyjkowe operowano z dostępu przez pochwę. U wszystkich operowanych uzyskano dobry wynik leczenia.

Przetoki pęcherzowo-maciczne należą do schorzeń rzadkich (2, 3, 5, 8). Przyczyny ich powstawania są ogólnie znane (7). Wśród przetok pę-cherzoWHmaeieznych wyróżniamy przetoki pęcherzowo-szyjkowe i pę-cherzowo-trzonowe. Główne dolegliwości chorych z przetokami pęcherzo-wo-iszyjkowymi to stałe wypływanie moczu z szyjki macicy w odróżnieniu od przetok pęcherzowo-trzonowych gdzie objaw ten występuje rzadko. Dla przetok pęcherzowo-trzonowych charakterystyczny jest okresowy krwiomocz przy równoczesnym braku miesiączki (1, 3).

Przedostawanie się krwawienia miesiączkowego do światła pęcherza nazwane zostało przez Youssefa ? menourią (8).

Przetoki pęcherzowo-maciczne rozpoznajemy na podstawie wywiadu oraz badań przedmiotowych. Badaniem endoskopowym stwierdza się w pęcherzu moczowym otwór, przez który czasem można wprowadzić cewnik do przetoki (7).

Innym badaniem jest histerografia. Wprowadzony do macicy środek cieniujący przedostaje się do pęcherza (7, 8).

Na szczególną uwagę zasługuje Cystografia wstępująca (2), która wykazuje przedostawanie się środka cieniującego z pęcherza moczowego do jamy macicy, która dość często przybiera kształt trójkątny (ryc. 1).

Leczenie jest wyłącznie operacyjne. Na ogół nie należy przystępować do niego wcześniej niż po 6-ciu tygodniach od wykonania cięcia cesarskiego. Jest to czas potrzebny do całkowitego zwinięcia się macicy po porodzie (8).

MATERIAŁ I METODA

W Klinice Urologii PAM w latach 1968?1985 operowano 12 kobiet z przetokami pęcherzowo-macicznymi. Przeciętny wiek kobiet wynosił 32 lata.

Wszystkie przetoki były powikłaniem cięcia cesarskiego. Wśród tej liczby było: 7 przetok pęcherzowo-macicznych wysokich tj. łączących światło pęcherza z trzonem i jamą macicy, a 5 przetok pęcherzowo-szyj-kowych.

Operacje przetok pęcherzowo-macicznych trzonowych polegały u 6 chorych na nadłonowym otwarciu pęcherza moczowego, wypreparowaniu brzegów przetoki, odpreparowaniu ściany pęcherza moczowego' od ściany macicy i oddzielnym zeszyciu ściany macicy oraz ściany pęcherza moczowego. Pozostawiono w pęcherzu moczowym na okres 8 dni cewnik Pezzera nr 24. Okres zdrowienia wynosił około 8 dni. Wyniki operacji dobre.

Jedną chorą operowano z dostępu przezotrzewnowego. Po uwolnieniu zrostów, nacięto poprzecznie otrzewną załamka pęcherzowo-macicznego i odpreparowano pęcherz od macicy. Otwór w pęcherzu a następnie w macicy zeszyto pojedynczymi szwami. Mocz z pęcherza odprowadzono przez -cewnik pozostawiony w pęcherzu moczowym na okres 7 dni. Efekt operacji dobry.

Trzy przetoki pęcherzowo-szyjkowe operowano z dostępu przez pęcherz tak samo jak przetoki pęcherzowo-trzonowe. Pozostałe 2 przetoki szyjkowe, zamknięto z dostępu przez pochwę. Po uwolnieniu szyjki macicy od ściany pęcherza, oddzielnie zaopatrzono otwór w szyjce i w pęcherzu moczowym.

U wszystkich chorych przeprowadzono badania kontrolne po upływie 6 miesięcy a następnie 1 roku od czasu operacji. Początkowe objawy w postaci stałego wypływania moczu ustąpiły całkowicie. U wszystkich chorych uzyskano pełne wyleczenie.

OMÓWIENIE

Właściwe postępowanie i leczenie przetok pęcherzowo-macicznych rokuje pełne wyleczenie. Operacja polega na oddzieleniu macicy od pęcherza moczowego i oddzielnym zeszyciu otworów w macicy i pęcherzu moczowym. Efekty leczenia operacyjnego przetok pęcherzowo-macicznych są dobre.

Podejmowane próby leczenia zachowawczego przetok za pomocą koagulacji nie dawały efektu. Czasami dochodzi do samoistnego wygojenia świeżych przetok na skutek obkurczenia się macicy (5, 8).

piśmiennictwo