DWA PRZYPADKI PRZEZSKÓRNEGO USUNIĘCIA KAMIENI NERKOWYCH PRZY POMOCY ULTRASONOGRAFII
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1987/40/1.

Pierwsze przezskórne nakłucie troakarem wodonerczowato zmienionej nerki wykonał Goodwin w 1955 roku, dając początek bezoperacyjne] me­todzie drenażu układu kielichowo-miedniczkowego (u.k.m. ? 5). W 1976 roku Fernstroem usunął (4), a w 1977 roku Kurth skruszył złóg nerkowy poprzez wytworzoną przezskórnie przetokę nerkową (7). Od tego czasu rozpoczęła się nowa dziedzina w urologii ? nerkowa endourologia ope­racyjna (6, 8). Dzięki udoskonalonym nefroskopem oraz sondom do ultra­dźwiękowego kruszenia kamieni, metoda ta zyskała sobie w ostatnich latach wielu zwolenników (1, 2). Zabiegi te mniej obciążają chorego, a u niektórych chorych są metodami z wyboru (3, 9, 10).

W Klinice Urologii AM w Łodzi dokonano pierwszych prób kruszenia kamieni w nerce przy pomocy ultrasonografii, aparatem Briiel-Kjaer i sondy ultradźwiękowej (sonotrode ? Wolf). Przedstawiamy 2 chore u których przezskórnie usunięto kamienie nerkowe.

OPIS PRZYPADKÓW

1. Chora Ch. E., lat 33 (nr ks. gł. 6281/86) została przyjęta 1986-05-06 do Kliniki Urologii AM w Łodzi z powodu ataku bólowego lewej nerki i podwyższonej ciepłoty ciała. Urografia wykazała obustronną kamicę nerkową z wodonerczem lewego u. k. m. (ryc. 1). U chorej wykonano lewostronną, przezskórną przetokę nerkową pod kontrolą ultrasonografii, zakładając do nerki oewnik typu Nephrofix nr 12 Charr, f-my B. Braun-Melsungen w celu zlikwidowania zastoju w u. k. m. oraz przygotowania chorej do przezskórnego skruszenia złogu. Chora otrzymała genta­mycynę w dawce 3 X 80 mg na dobę. Pielografia zstępująca potwierdziła obecność złogu w lewym przejściu miedniczkowo-moczowodowym. Po kilku dniach przez kanał przetoki wprowadzono do miedniczki po giętkim prowadniku uretero-reno-skop f-imy Wolf nr 9,5 Charr, w celu lokalizacji kamienia i zmierzenia odległości od skóry do środka miedniczki nerkowej. W dniu 23 maja w premedykacji i znie­czuleniu dożylnym epontolem rozszerzono kanał przetoki rozszerzadłami metalowymi, teleskopowymi do średnicy 24 Charr, i na głębokość 8 cm tj. tylko taką, jaką uprzednio zmierzono uretero-renoskopem. Ponieważ Klinika nie dysponuje dobrym aparatem rentgenowskim z torem wizyjnymi, kanał przetoki rozszerzono ?na ślepo". Przez kanał przetoki wprowadzono do miedniczki 2 metalowe prowadniki ? jeden spiralny miękki oraz drugi Lunderquista z giętkim końcem. Prowadnik miękki służył do zabezpieczenia przed zagubieniem kanału przetoki, natomiast po prowadniku sztywnym wprowadzono mandryn i płaszcz nefroskopu do mied­niczki nerkowej. Podłączono stałe płukanie roztworem 0,9% NaCl z ciągłym odsy­saniem pompą podciśnieniową f-my Wolf. Po wprowadzeniu wziernika stwier­dzono tkwiący w ujściu miedniczkowo-moczowodowym złóg wielkości fasolki, który uchwycono kleszczykami operacyjnymi, wprowadzonymi przez kanał nefro­skopu i następnie wraz z całym nefroskopem usunięto. Możliwość usunięcia złogu kleszczykami skłoniła nas do rezygnacji skruszenia go sondą ultradźwiękową. Ponownie wprowadzono nefroskop do miedniczki nerkowej przy pomocy pozosta­wionego drugiego prowadnika metalowego, skontrolowano całą miedniczkę usuwając jeszcze drobny złóg. W czasie zabiegu nie obserwowaliśmy krwawienia. Zabieg zakończono zakładając cewnik typu Nephrofix nr 14 Charr., który usunięto w 3-ciej dobie po zabiegu. Na kontrolnym zdjęciu jamy brzusznej nie stwierdzono złogów w lewej nerce (ryc. 2). Przebieg pooperacyjny bez powikłań.

2. Chora G. S., lat 37 (nr ks. gł. 6426/86) została przyjęta do Kliniki Urologia AM w Łodzi w dniu 1986-05-08 z powodu prawostronnej kamicy nerkowej, z wytwo­rzoną operacyjnie prawostronną przetoką nerkową (ryc. 3). W dniu 13 maja w premedykacji wprowadzono przez przetokę nerkową dwa metalowe prowadniki i usunięto cewnik nefrostomijny. Po prowadniku metalowym wprowadzono przez kanał przetoki uretero-renoskop operacyjny f-my Wolf do miedniczki nerkowej i podłączono stałe płukanie z odsysaniem.

Odszukano złóg i sondę ultradźwiękową, wprowadzoną przez kanał pracy ure-tero-renoskopu, skruszono kamień wielkości poziomki, odsysając równocześnie Okruchy. Zabieg zakończono wprowadzeniem do miedniczki cewnika nefrostomijnego nr 14 Charr. Kontrola radiologiczna nie wykazała złogu w nerce (ryc. 4). Cewnik z przetoki usunięto w 2-giej dobie po zabiegu. Przebieg pooperacyjny bez powikłań.

Opisane 2 przypadki przezskórnego usunięcia kamieni nerkowych przedstawiamy jako nowe możliwości endoskopowego leczenia chorych na kamicę nerkową. Pierwsze próby leczenia tą metodą kamicy nerkowej zakończone zostały pomyślnie.

1. 1. Alken P.: Teleskopbougieset zur perkutanen Nephrostoinie. Akt. Urol., 1981, 12, 216. ? 2. Alken P., Hutschenreiter G., Gilnter R., Marberger U.: Percutaneous stone manipulation. J. Urol., 1981, 125, 563. ? 3. Bush W. H., Brannen G. E., Bur-nett L. L., Wales L. R.. Ultrasonic renal lithotrypsy. Radiology, 1984, 152, 387. ? 4. Fernstrom J., Johansson B.. Percutaneous nephrolithotomy, A new techniąue. Scand. J. Urol. Nephrol., 1976, 10, 257. ? 5. Godwin W. E., Casey W. C, Wolf W.: Percutaneous trocar (needle) nephrostomy in hydronephrosis. J. Amer. Med. Ass., 1955, 157, 891. ? 6. Korth K.: Perkutane Nierensteinchirurgie. Technik und Taktik. Springer, Berlin, Heidelberg, New York, Tokyo, 1984. ? 7. Kurth K. H., Hohen­fellner R., Altwein J. E.: Ultrasound litholapaxy of a staghorn calculus. J. Urol., 1977, 117, 242. ? 8. Kuzaka B., Gołębiowski J., Stafiej P., Borówka A., Górecki R., Benendo-Kapuścińska B., Krzeski T.: Wytwarzanie przetoki nerkowej przezskórnej pod kontrolą ultrasonografii. Pol. Tyg. Lek., 1985, 31, 876. ? 9. Lange P. H., Reddy P. K, Hulbert J. C, Clayman R. V., Castaneda-Zuniga W. R., Miller R. P., Coleman C. C, Amplatz K.: Percultaneous removal of caliceal and other ?inaccessible" sto­nes: irustrumente and techniąues. J. Urol., 1984, 132, 439. ? 10. Salagierski M., Studniarek M., Jeromin L., Pertyński T.: Przezskórna przetoka nerkowa jako spo­sób czasowego nadpęcherzowego odprowadzenia moczu. Urol. Pol., 1985, 4, 38.