autorzy
-
Wojciech Tucholski, Adam Szkodny
- Wojewódzki Szpital Zespolonego w Katowicach
Ordynator: prof dr n. med. A. Szkodny
streszczenie
- Przedstawiono rzadką wadę rozwojową u 8-letniej dziewczynki, która polegała na przebiegu moczowodu poza żyłą główną dolną. Wykonano operację metodą Harille'a, która dala dobry odległy wynik.
Moczowód umiejscowiony poza żyłą główną dolną należy do rzadkich wad rozwojowych. Jest ona następstwem zaburzeń rozwojowych układu naczyniowego (1, 6). O ile żyła główna dolna nie daje większego ucisku na moczowód i nie stwierdza się zastoju w górnych drogach moczowych można zaniechać leczenia tej wady. Najczęściej jednak występują objawy wynikające z zastoju moczu powyżej przeszkody. Poza dolegliwościami bólowymi w okolicy lędźwiowej może ulec zakażeniu mocz zalegający w miedniczce i kielichach z okresowo występującą gorączką. Wadę tę stwierdza się z reguły dopiero u osób dorosłych. Rozpoznanie wczesne należy do wyjątkowej (rzadkości (5). W piśmiennictwie polskim ogłoszono tylko dwa takie spostrzeżenia (2, 4) i to skłoniło nas do niniejszej publikacji.
OPIS PRZYPADKU
Dziecko J. K., lat 8, (Nr hist. chor. 1050/80) przyjęto do naszego Oddziału z powodu bólów w prawej okolicy lędźwiowej. Bóle nasiliły się w ostatnich dwóch miesiącach, wystąpiła również podwyższona temperatura ciała do 38°C. Wykonano badania laboratoryjne, które nie odbiegały od normy. Analiza moczu bez zmian. Urografia wykazała prawidłowe zakontrastowanie dróg moczowych po stronie lewej. Po prawej stronie stwierdzono zastój w górnych drogach moczowych z wyraźnym poszerzeniem miedniczki i kielichów oraz górnego odcinka moczowodu do wysokości górnej krawędzi trzonu L4. Poniżej poszerzenia moczowód zaginał się pod kątem prostym w kierunku kręgosłupa z wyraźnym zwężeniem. Dalszy odcinek moczowodu nie uwidocznił się (ryc. 1). Wykonano ureteropielografię wstępującą, która wykazała normalnej szerokości dolny odcinek moczowodu przebiegający wzdłuż wyrostków kolczystych kręgosłupa do wysokości dolnej krawędzi L4 (ryc. 2).
Ustalono przed zabiegiem rozpoznanie ?ureter retrocavalis". W dniu 15. 4. 1980 r. wykonano operację. Z cięcia lędźwiowego skośnego po stronie prawej odsłonięto nerkę, górny odcinek moczowodu i miedniczkę. Po wypreparowaniu moczowodu stwierdzano, że około 3 cm poniżej miedniczki moczowód biegnie poza żyłę główną dolną. Miedniczka i moczowód powyżej żyły były znacznie poszerzone. Około 1 cm powyżej połączenia miedniczki z moczowodem przecięto miedniczkę. Następnie Wypreparowano moczowód z częścią miedniczki, moczowód przemieszczono przed żyłę główną dolną i ponownie zszyto z sobą szwami pojedynczymi obie części miedniczki. Wytworzono przetokę miedniczkową. Przebieg pooperacyjny bez powikłań. W 14 dniu po operacji wypisano dziecko w dobrym stanie ogólnym i zagojoną raną.
Leczenie wady rozwojowej ?ureter retroeavalis" z objawami zastoju moczu jest wyłącznie operacyjne. O ile nerka jest niezmieniona pozostawiamy ją i odtwarzamy prawidłowy przebieg moczowodu. Istnieje wiele metod operacyjnych tej wady, obecnie najczęściej wykonuje się przecięcie miedniczki nieco powyżej połączenia miedniczkowo-moczowodowego i po przemieszczeniu moczowodu przed żyłę główną ponowne jej zespolenie. Zachowanie części miedniczki na moczowodzie daje lepszą możliwość jej ponownego zeszycia z uzyskaniem szerokiego połączenia dróg moczowych (operacja m. Harill). Operacja przecięcia żyły i przemieszczeniu jej poza moczowód wydaje się dla urologa bardziej ryzykowną. Mogłaby być wskazana u chorego z jedyną nerką lub znacznym jej uszkodzeniem (3). Kontrolna urografia wykonana po 2 latach wykazała prawidłowe zakontrastowanie dróg moczowych. Objawy zastoju moczu całkowicie ustąpiły (ryc. 3). Badanie moczu bez zmian. Dziecko czuje się dobrze i nie zgłasza jakichkolwiek dolegliwości ze strony układu moczowego.
piśmiennictwo
- Borkowski A.: Ureter retrocavalis. Pol. Przeg. Chir., 1973, 45, 1153
- Borówka A.: Moczowód (przebiegający poza żyłą główną dolną. Urol. Pol., 1982, 35, 1, 71.
- Goodwin W. E.: Retrocaval ureter. Surg. Gynec. Obstet, 1957, 104, 337.
- Jarosik N.: Moczowód poza żyłą próżną dolną. Pol. Przeg. Chir., 1959, 31, 658.
- Kenavi M. M.: Circumcaval ureter: Report of four cases lin children with a re-
- vfew of the literature and new classifiication, Br. J. Urol. 1976, 48, 183.
- Pat-
- ten B.: Podstawy embriologii. PZWL, W-wa, 1963.
|