Obustronny nowotwór jądra
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1982/35/1-2.

Nowotwór jądra występuje obustronnie w 3,8% przypadków tego guza (7). Także i w polskim piśmiennictwie znajdujemy doniesienia o takich przypadkach (1, 3, 4, 6, 9). Przypadek nasz publikujemy więc nie ze względu na jego rzadkość, lecz z uwagi na wnioski dotyczące ewen­tualnych przyczyn i możliwości skutecznego leczenia guzów jądra, które nasunęły się nam na podstawie dotyczących go spostrzeżeń.

U chorego M. D. 21-letniego studenta medycyny wykonaliśmy w roku 1966 lewostronną hemikastrację. Badanie histologiczne jądra wykazało: npl malignum necroticans, probabiliter seminoma (Zakl. Anat. Patol. AM nr bad. 307213). W po­wrózku nasiennym nie stwierdzono utkania nowotworowego. Dalsze leczenie po­legało na megawoltażowym napromienianiu Rtg w dawce 3000 rad, obejmującym jak zwykle teren ewentualnych przerzutów w węzłach chłonnych. W ciągu roku - iądro prawe ulegało znaczenmu zanikowi, stało się twarde i nierówne. Urolog za­proponował wycięcie go, gdyż podejrzewał nowotwór, ale chory nie zgodził się. Zgłosił się ponownie dopiero w 1976 r z powodu znacznego powiększenia prawego jąjdra (około 10X5X5 cm3, które było guzowato twarde, według informacji chorego uległo powiększeniu w ciągu ostatnich kilku miesięcy. Mimo że jest lekarzem, nie zgłosił się wcześniej, gdy jądro zaczęło się powiększać, gdyż bał się, że zostanie wycięte. Poza tym stwierdzono mierną słoniowaciznę napletka i skóry prącia. Wy­konano rozszerzoną hemikastrację. Badanie hist.-pat, jądra: npl maligum necroti-cum (preparat nr 605051), w węzłach biodrowych przerzutów nie stwierdzono. Po 2 miesiącach stwierdzono obrzęk prawej kończyny dolnej, nasilający się pod koniec dnia oraz w prawym śródbrzuszu twardy, ruchomy guz, średnicy około 5 cm. Urografia była prawidłowa. Obustronna odstopowa limfografia nie wyka­zała przerzutów.

W dniu 21. II. 1977 r." z cięcia środkowego usunięto węzły zaotrzewnowe i le­wostronne biodrowe oraz guz z krezki umiejscowiony poniżej wątroby o rozmia­rach 6X4X4 cm, w którym histologicznie stwierdzono carcinoma embrynale (pre­parat nr .608538), natomiast w węzłach zaotrzewnowych przerzutów nie stwierdzo­no. Po 2 miesiącach rozpoczęto chemioterapię daktynomycyną, leukeranem i win­krystyną, powtarzając takie 21-dniowe kursy leczenia co 4 miesiące przez 3 lata. Leczenie to chory zniósł dobrze, ukończył je w 1979 roku. Badaniem w dniu 11. XI. 1980 r. stwierdzono: stan ogólny dobry, chory przybrał na wadze 10 kg, słoniowaty obrzęk uda ustąpił całkowicie, natomiast obrzęk skóry prącia i moszny mierny, w ciągu ostatniego roku nie uległ zmianie. Poziom alfafetoproteiny w surowicy krwi wynosił 11. XI. 80 r. 5 ng/ml. Od wycięcia lewego jądra upłynęło 14 lat, a od wycięcia prawego 4 lata. Mimo że nie można wykluczyć pojawienia się przerzutów w późniejszym okresie, można już teraz uznać wynik leczenia za zadowalający.

Z piśmiennictwa wynika, że wśród obustronnych jąder 2% wystę­puje równocześnie (7), a 2,5% kolejno (:) (tzn. tak jak w naszym przy­padku). Jednakowe utkanie mają te guzy w 60% (5), a jest to najczęś­ciej nasieniak 64,4%, rak zarodkowy 25,2'%, rak kosmówkowy 1,3% (5, 6), natomiast w razie niejednakowego utkania jest to najczęściej rak zarodkowy z niedojrzałym potworniakiem 39,6% lub niedojrzały po-tworniak z nasieniakiem. Leczenie polegało przeważnie na hemikastra­cji, pozaotrzewnowej limfadenektomii oraz następowej radioterapii i che­mioterapii. Trwałe wyleczenie opisano w 4 przypadkach (8), a niepo­myślne wyniki w 87,5% (9) przypadków.

Występowanie nowotworów w zanikłym jądrze znane jest z piśmien­nictwa (3, 4, 6, 10)., Najczęściej był to zanik pourazowy lub pozapalny, przede wszystkim po tzw. mumps-orchitis tzw. zapaleniu jądra towarzy­szącym nagminnemu zapaleniu ślinianek przyusznych oraz związany z wnętrostwem, w którym nowotwór pojawia się 22 razy częściej niż w jądrze mosznowym (4, 6). Nie spotkaliśmy natomiast wzmianki o nowo­tworze jądra po zaniku popromiennym.

W oparciu o własne spostrzeżenia i piśmiennictwo nasuwają się na­stępujące wnioski:

1.Chorego po wyleczeniu nowotworu jądra należy pouczyć, aby zgłosił się natychmiast do lekarza, skoro zauważy powiększenie się lub zanik.

2.Zanik jądra wymaga czujnej obserwacji, gdyż może poprzedzać rozwój nowotworu.

3.Równoczesne lub kolejne pojawianie się guza w jądrach nie może być uważane za nieuleczalną, uogólnioną chorobę nowotworową. Ko­ nieczne jest agresywne, długotrwałe leczenie wszelkimi metodami, a dla kontroli wyników, prócz badań klinicznych, należy okresowo określać tzw. znaczniki, przede wszystkim alfafetoproteinę. Ostateczne wyniki le­ czenia różnią się w niewielkim tylko stopniu' od nowotworów jednego jądra.

1. Adamkiewicz K., Sokół A.: Znaczenie limfografii w wyborze metody lecze­nia nowotworów jąder. Pol. Przeg. Chir., 1975, 47, 227.
2. Angulo R., Caballero L.: Bilateral seminoma 34 yers after orchiopexy. J. of Urol., 1977, 118, 882.
3. Kościołek E.: Nowotwory złośliwe jąder. Pol. Przeg. Chir. 1975, 47, 231.
4. Kossakowski J.: Przypadek skrętu jądra zmienionego nowotworowo. Kazoń M.: Wyniki leczenia promieniami X 14 chorych z guzami złośliwymi jądra. Pol. Przeg. Chir., 1971, 43, 337.
5. Musierowicz A., Czerniawski J.: Przypadek obustronnego nowotworu złośliwego jądra o różnej budowie histologicznej. Urol. Pol., 1978, 3, 241.
6. Morris S. A., Darracott E.: Problems in management of primary bila­teral germ cell testicular tumors: Report of 3 cases and reviev of literaturę. J. of Urol., 1976, 115, 566.
7. Marcinek B., Klose G. H.: Freąuency of bilateral tumours, and primary retroperitoneal localization in tumours of the testicles. Ra­diologia clinic, 1976, 45, 380.
8. Resliński B.: Nowotwory złośliwe jądra. Pol. Przeg. Chir., 1969, 50, 34.
9. Vahlensieck W.: Hodentumore chirurgie der Ge-genwart-Urban-Schwarzenberg, Munchen 1980, Heft 6, 1?24.