Pojedyncze tętniaki tętnicy nerkowej (ttn) są rzadko rozpoznawane w Klinice Urologicznej, stanowią od 15% do 3% wszystkich tętniaków. Znacznie rzadkiej spostrzega się ich mnogie i obustronne występowanie. Do chwili obecnej opisano około 500 przypadków ttn.
Istnieje związek przyczynowy między swoistym rozrostem włókni-sto-mięśniowym tętnicy nerkowej a powstaniem zarówno mikrotętnia-ków jak i dużych tętniaków.
Tętniaki występują z jednakową częstością u obu płci, przy czym w 70% przypadków obserwuje się je w wieku 40?60 lat. Tętniaki głównego pnia tętnicy nerkowej stanowią 1/3 wszystkich przypadków, zaś 2/3 przypada na tętniaki rozgałęzień tętnicy nerkowej.
Do najczęstszych objawów ttn należy: 1) krwiomocz o charakterze mikroskopowym; 2) podwyższane ciśnienie tętnicze krwi o typie nadciśnienia rozkurczowego oraz; 3) słyszalny nad tętnicą nerkową szmer skurczowy.
W przypadkach dużych tętniaków wzajemny związek obydwu spraw można łatwo wykazać przy pomocy aortografii oraz oznaczeń reniny we krwi z żyły nerkowej. Dużo większe trudności napotyka diagnostyka małych leżących obwodowo ttn, w których nie spostrzega się podwyższonego poziomu reniny w krwi żylnej, a nadciśnienie tętnicze krwi należy do rzadkości.
Stąd rozpoznanie ttn jest często przypadkowe. W klinice naszej w okresie ostatnich 3 lat zaobserwowano 2 chorych, u których rozpoznano ttn współistniejący z nadciśnieniem tętniczym krwi.
Poniżej podajemy skrócone historie choroby spostrzeganych przypadków.
Chora S. K. lat 38 (nr hist. chor. 1967/77) przyjęta do Kliniki z powodu: częstych bólów głowy, obrzęku rąk i nóg, bólów w czasie mikcji oraz podwyższonego ciśnienia tętniczego. Przy przyjęciu RR 170/160 mm Hg. W rzucie lewej tętnicy nerkowej słyszalny szmer skurczowy. Urografia wykazała brak czynności prawej nerki.
Wykonano aortografię nerkową, która wykazała brak prawej tętnicy nerkowej oraz tętniak dolnej gałęzi tętnicy nerkowej lewej (ryc. 1).
W badaniach laboratoryjnych poza wzrostem poziomu reniny do 4,5n y 100 ml/h w pozycji pionowej nie stwierdzono innych zmian patologicznych (norma 1,4?1,7 n y/100 ml/h.
Chora pozostaje w leczeniu farmakologicznym bez zmian ciśnienia i wydolności nerki.
Chory M. M. lat 43 (nr hist. chor. 318/80) przyjęty do Kliniki z bólami brzucha promieniującymi do plec. Przy przyjęciu stwierdzono RR 160/100 mm Hg. Urograficznie stwierdziliśmy miernego stopnia obniżenie czynności nerki lewej oraz brak widoczności dolnego kielicha.
Wykonana aortografia nerki wykazała tętniak II rzędowej tętnicy nerkowej lewej (ryc. 2). W badaniach laboratoryjnych nie wykazano odstępstw od normy. Poziom reniny we krwi żylnej wyniósł w lewej nerce 0,9 n y/100 m/h w prawej 1,7 n y/100 ml/h.
W pół roku po pobycie w naszej Klinice u chorego nastąpił nagły zgon.
WNIOSKI
1.Tętniaki tętnicy nerkowej należą do rzadko opisanych schorzeń,
należy jednak o nich pamiętać przy poszukiwaniu tła nerkopochodnego nadciśnienia.
2.Przebieg kliniczny ttn jest często skąpy lub bezobjawowy.
3.Tak badanie laboratoryjne jak i urografia nie potwierdzają istnienia zmian w układzie naczyniowym nerki. Jedynie arteriografia poparta oznaczeniem poziomu reniny w żyle nerkowej pozwala na prawidłowe rozpoznanie ttn.