PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Sprawozdanie z udziału w zjazdach naukowych 1981
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1982/35/1-2.

autorzy

SYMPOZJUM O UROLITHIASE 28?29.08.1981 R. PRAHA

Grupa naukowców z Uniwersytetu im. F. Schillera w Jenie organizuje od 10 lat sympozja naukowe o kamicy moczowej. Zjazdy te odbywają się co 2 lata, trwają 2 dni, miejscem obrad jest Jena, albo jeden z ośrodków czechosłowackich. Wiodącą osobą w tym zespole badaczy jest kierownik Kliniki Urologicznej w Jenie prof. Hans Joachim Schneider, w skład zespołu wchodzą urolodzy, analitycy, nefro-lodzy, chirurdzy dziecięcy i chemicy. Taki dobór specjalistów pozwala na wszech­stronne opracowanie zagadnień kamicy moczowej.

W sympozjach o kamicy bierze udział około 100 osób, głównie urologów z NRD, Czechosłowacji i Węgier. Niemały jest udział urologów z innych krajów europej­skich, w tym zachodnich, a także i pozaeuropejskich (Stany Zjednoczone, Kanada).

Udział Polaków w tych sympozjach ogranicza się do paru urologów: w tego­rocznych obradach brali udział: Kazoń, Lorenc i Zieliński. W części teoretycznej i doświadczalnej obrad przedstawiono szereg osiągnięć umożliwiających poznanie procesu powstawania kamienia moczowego. Badano przeważnie kamienie, których chorzy pozbyli się sami, wydalając je z moczem.

Proces powstawania kamienia badano przy pomocy mikroskopu polaryzacyj­nego, badaniom tym poddawano cienkie szlify kamieni.

Prace badaczy węgierskich (Szabo ? Debrecen) udowodniły obecność substancji organicznych w każdym prawie kamieniu moczowym: polisacharydów i glukopro-teidów.

Badania te mogą być wstępem do leczenia kamicy zarówno przez zapobieganie tworzeniu się kamieni, jak i przez rozpuszczanie kamieni. W 15% badanych ka­mieni ustalili badacze czescy przy pomocy analizy dyfrakcji rentgenowskiej ? obecność fluoru. Fluor łączy się z fosforanami wapnia tworząc lite odlewowe ka­mienie nerkowe.

Leo Blomen z Leiden ? Holandia ? przedstawił poglądowo zasady fizykoche­micznego leczenia kamicy. Obok czynników anatomicznych ? chemia moczu od­grywa najważniejszą rolę. Wszystkie procesy powstawania kamienia zależą od fazy stałej, fazy płynnej i stężenia składników kamienia. W grę wchodzi tutaj przeso­lenie /przesycenie) moczu, powstawanie jądra kamienia i czynnik katalizujący (in­hibitor).

Zasadniczo bierze się obecnie pod uwagę podłoże fizykochemiczne tzw. samo­istnego (idiopatycznego) powstawania kamienia. Znane zasady terapii opierają się na zjawiskach fizyki i chemii:

1.Twardy, nierozpuszczalny kamień usuwa się operacyjnie.

2.Przez częste i obfite spożywanie płynów wzmaga się przepływ moczu, a stę­ żenie soli moczowych ulega zmniejszeniu.

3.Postępowanie dietetyczne również zmniejsza koncentrację soli moczowych.

4.Chemiczne zmniejszenie stężenia składników tworzących kamień: np. hamo­ wanie wydalania wapnia przez zastosowanie fosfatu cellulozy i tiazydów ? uży­ wanie preparatów wiążących fosfaty jak żel aluminiowy, oraz przez zmianę pH moczu. Innym przykładem jest obniżenie stężenia soli kwasu moczowego przez Allopurinol.

5.Hamowanie wzrostu i procesów zlepnych przez bifosfonaty lub przez lecze­ nie fosfatami zwiększa się zawartość pyrofosforanów w moczu, przez co wzrost kamienia zostaje zahamowany.

6. Próby rozpuszczania kamieni in vivo przy pomocy mieszanek cytryniano- wych, jak np. znane stosowanie Renacidiny. Schneider z Jeny ? przedstawił program badań u chorych z nawrotowymi kamieniami wapniowymi. Program ten obejmuje 5-dniowy pobyt w szpitalu, w czasie których przeprowadza się 3 pobrania krwi, 3-dobowe zbiórki moczu, test absorbcji wapnia, oraz zmodyfikowany test obciążenia chlorkiem amonu przy po­mocy takich badań można wykryć następujące zaburzenia przemiany materii jak:

1)hiperkalciurię resorbcyjną,

2)hiperkalciurię nerkową i absorbcyjną,

3)zaburzenia przemiany kwasu moczowego,

4)kwasicę kanalikową,

5)hiperoxalurię,

6)zaburzenia czynności nerek.

Dotychczas przebadano w ten sposób 40 chorych z nawracającą kamicą wap­niową. Stwierdzono u tych chorych 15 hiperkalciurii, 10 hiperurikemi, 7 hiperoxa-lurii, 4 kwasice kanalikowe i 2 nadczynności przytarczyc.

Klinika Urologiczna w Bonn stosuje swój program badań u chorych z kamicą nawrotową, a mianowicie: tzw. mały program składający się z badań podstawo­wych, które możliwe są wszędzie do wykonania, i tzw. duży program, możliwy do przeprowadzenia tylko w oparciu o duże laboratorium ? ilościowa diagnostyka z dobowej zbiórki moczu substancji kamicotwórczych i hamujących wzrost kamie­nia, a także testy z obciążeniem. Oznaczenia te mogą nas zbliżyć do odpowiedzi na pytanie: dlaczego powstaje kamień?

Ogólnie uważa się, że wśród 30?40% chorych na nawrotową kamicę wapniową występuje hiperkalciuria. Ambulatoryjne oznaczenie wymaga obciążenia pacjenta dietą bogato wapniową oraz oznaczenia takich wartości jak wapń, kreatynina i pa-rathormon.

Przebadano 50 chorych ? (Joost ? Klinika w Innsbruek ? Austria).

Zwara z Bratysławy stwierdził deficyt magnezu u 15?45% chorych na kamicę wapniową. Ta sama grupa badaczy zajmowała się oznaczaniem wydzielania nerkowego magnezu u chorych z kamicą moczową. Można oznaczyć straty nerkowe tego pierwiastka. Istnieje reabsorbcja cewkowa magnezu. Oznaczenie tej ostatniej jest ważne dla zróżnicowania deficytu magnezu nerkowego i pozanerkowego po­chodzenia.

Kwasica kanalikowa występuje w ponad 20% przypadków z nawrotową ka­micą wapniową. ? Takie wyniki uzyskała grupa urologów z Uniwersytetu w Uppsali (Szwecja) po przebadaniu 600 chorych. Pacjenci ci mieli obniżone wydala­nie przez nerki zarówno cytrynianów, jak i pyrofosfatów. U pacjentów z kwasicą kanalikową występuje podwyższony poziom kwasu moczowego we krwi.

W Klinice Urologicznej w Pradze przebadano 105 dzieci chorych na kamicę i stwierdzono zaburzenia przemiany materii jako przyczynę kamicy u prawie po­łowy z tych dzieci. Zaburzeniami tymi były: hiperkacliuria, hiperoxaluria i hiper-urikozuria. Nie stwierdzono w żadnym przypadku deficytu magnezu.

Schneider z Jeny przeprowadził badania eksperymentalne nad wpływem aktyw­ności proteazy moczu na jego skłonności krystalizacyjne. Przeprowadzono też bada­nia nad wpływem proteazy na proces krystalizacji w moczu.

W Części obrad dotyczącej postępowania klinicznego i leczenia operacyjnego omawiano postępowanie w bezmoczu spowodowanym kamieniami bezcieniowymi ? referat Zielińskiego, a także znaczenie śródoperacyjnej kontroli rentgenowskiej w operacjach mnogiej i koralowatej kamicy. Jednym z kilku referentów tego zagad­nienia był Kazoń.

Omawiano także nowoczesne metody diagnostyczne w kamicy moczowej takie jak: angiografia nerkowa, scyntygrafia. Metody te są w ograniczonym stopniu sto­sowane w kamicy, wartość ich ma największe znaczenie w wadach rozwojowych nerek, lub ich naczyń.

Natomiast wielkie znaczenie w diagnostyce kamicy moczowej ma Ultrasonogra­fia, zwłaszcza w przypadkach tzw. niemych nerek, lub u chorych nadwrażliwych na preparaty cieniujące. W przypadkach konieczności różnicowania między kamieniem niekontrastowym, a guzem miedniczki, oraz przy badaniu ciężarnych.

Także tomografia komputerowa jest pomocnym badaniem w kamicy moczowej.

Uczestnicy Sympozjum zakwaterowani byli w wygodnym i stosunkowo tanim hotelu ?KAJETANKA" w Pradze. Organizacja obrad była bez zarzutu.

Obrady odbywały się w luksusowym Pałacu Zjazdów. Wśród imprez towarzy­szących na uwagę zasługiwał pełno spektaklowy wieczór teatralny mimiczny.

Następne Sympozjum odbędzie się w dniach 16 IX ?17 IX 1983 r. w Jenie.

BRNO

W dniach 30 IX ? 2X 1981 r. przebywałem w Brnie. Brałem udział w Congres-sus Urologicus Bohemoslovacus Quintus.

W Kongresie, prócz urologów czechosłowackich brali udział także licznie uro­lodzy z innych krajów tak socjalistycznych, jak i kapitalistycznych. Z Polski przy­byli ? Andrzej Borówka i Mirosław Kazoń z Warszawy. Ten ostatni był gościem Kongresu.

Tematem Kongresu były następujące zagadnienia: I. Urologia dziecięca. II. Gruźlica urologiczna.

III.Neurogenne zaburzenia pęcherza.

IV.Tematy wolne.

I. Wśród referatów poświęconych Urologii dziecięcej wymienić należy:

a)operacje odpływu pęcherzowo-nerkowego,

b)leczenie megaureter,

c)leczenie ureterocele,

d)leczenie zwężenia miedniczkowo-moczowodowego,

e)inne ? wśród których na uwagę zasługuje referat przedstawiony przez Bo­

rówkę o Ureterostomia skórnej u dzieci w kształcie litery ?T".

Imponującą statystycznie i klinicznie liczbę 300 operowanych dzieci z powodu odpływu pęcherzowo-nerkowego przedstawiła Klinika G.-W. MULLERA z Magde­burga. Klinika ta chętnie wykonuje operację wg Gregoire'a.

Klinika Urologiczna w Brnie wysoko ocenia wartość operacji antyrefluksowej wg COHENA. Operowano 28 pacjentów od 5 miesięcy do 15 lat ? przeszczepiono u nich 49 moczowodów.

II. Gruźlica urologiczna

Pierwsze referaty podkreśliły znaczenie tej postaci gruźlicy, która obok gruźli­cy węzłów chłonnych jest najczęstszą obecnie formą gruźlicy pozapłucnej. Zapa­dalność w NRD 1 na 100 tys. mieszkańców.

Referenci przedstawiali swe doświadczenia w leczeniu gruźlicy urologicznej za ostatnie 18?25 lat, a dotyczyły one 500, lub 600 chorych.

Leczenie gruźlicy urologicznej jest zasadniczo farmaceutyczne, trzema lekami ? rifampiciną, izoniazidem oraz pyrizinarnidern. Tę kombinację lekową pacjent otrzy­muje przez 2 miesiące. Operację wykonuje się w końcu 2 miesiąca leczenia.

Ambulatoryjnie przez następne 4?6 miesięcy chorzy otrzymują rifampicinę i izoniazid. Wyjałowienie moczu następuje już pod koniec pierwszego miesiąca leczenia w 83% ? pod koniec drugiego miesiąca leczenia: ? 98°/o, po 4 miesią­cach ? 99%, a po 6 miesiącach leczenia ? uzyskano wyjałowienie moczu u wszy­stkich chorych. Chorzy ci będą pod okresową kontrolą przez 5 lat.

III. Neurogenne zaburzenia pęcherza

Na pierwszy plan wysuwa się sprawa nadpęcherzowego odprowadzenia moczu. Klinika Urologiczna w Jenie wykonała w ciągu 8 lat u 22 pacjentów z neurogen-nym pęcherzem ? operację Brickera.

IV. Tematy wolne

Camey z Suresnes ? Francja ? przedstawił swe doświadczenia w radykal­nym wycięciu pęcherza moczowego z powodu raka z jednoczesnym wytworzeniem pęcherza z jelita.

Mitchell z Bristol ? Anglia ? porównywał wyniki zastosowania diatermii

i promienia laserowego w urologii.

Na uwagę zasługuje referat Cerrenakov'a z Sofii ? który z powodzeniem sto­suje dentystyczną maszynę do kruszenia koralowatych kamieni w nerce. W ten sposób unika się większych nacięć miąższu nerki.

Glashan z Huddersfield ? Anglia przedstawił dobre wyniki leczenia adriano-mycyną Carcinoma in Situ w pęcherzu moczowym.

Frag z Pecs ? Węgry ? omówił znaczenie embolizacji arteria hypogastrica w leczeniu krwotoków z nieoperacyjnych guzów pęcherza. Specjalnego znaczenia nabiera embolizacja w tych przypadkach, w których z powodu zbyt małej pojem­ności pęcherza niemożliwa jest instalacja z formaliny, lub elektrokoagulacja.

Kazoń ? przedstawił film o resekcji nerki sposobem Williamsa.

Vrubel z Brna ? przedstawił swoje doświadczenia w operacyjnym leczeniu zwężeń cewki moczowej przy pomocy tunica vaginalis testis. Płatkiem tej osłonki uzupełniano ubytki cewki.

Kongres w Brnie zgromadził ponad 160 uczestników. Sale obrad były nowo­czesne, dobrze zradiofonizowane. Ze względu na dużą liczbę uczestników z zagra­nicy zorganizowano kabiny tłumaczy na języki ? niemiecki, rosyjski, angielski.

Organizatorzy zapewnili uczestnikom wygodny, choć drogi hotel i zorganizowali 2 towarzyskie wieczory.

W czasie trwania Kongresu odbyło się spotkanie przedstawicieli urologów kra­jów socjalistycznych, ? omawiano czas, temat i miejsce kolejnego Sympozjum urologów krajów socjalistycznych ? przyjęto, że Sympozjum odbędzie się w 1983 r. w Bułgarii w początkach października.

Tematy: Zaburzenia urodynamiki ? zreferuje Pytel ? Moskwa Nephroptosis ? omówi Balogh ? Budapeszt

Onkologię urologiczną i geriatrię urologiczną przedstawi Hradec ? Praga

Sympozjum ma trwać dwa dni.

Czasopismami urologicznymi dla krajów socjalistycznych są nadal:

1.Urologija i Nefrologija '

2.Zeitschrift fur Urologie und Nephrologie

3.Urology and Nephrology

Ustalono również, że kolejny VII Zjazd Europejskiego Towarzystwa Urologicz­nego odbędzie się w 1986 roku na Węgrzech, najpewniej w Budapeszcie.